Birçok ebeveyn çocuklarının öğrenme problemlerinden bahsederken acaba disleksi olabilir mi sorusunu sorarlar.Disleksi Özel Öğrenme Bozukluğu’nun özellikle okuma alanındaki güçlük gözlenen alt alanını ifade etse de günümüzde genel bir tanım olarak kullanılagelmiştir.
Özel Öğrenme Bozukluğu yazılı ve sözlü dili anlamada, okuma,yazma,dinleme,dikkat ve matematik alanlarında gözlenen, yaşam boyu süren ancak bireysel eğitimle başa çıkılabilen,nörogelişimsel bir bozukluktur. Genetik geçişli olmasının yanında düşük doğum kilosu, doğum öncesi ve sonrası komplikasyonlar, kafa travmaları ya da merkezi sinir sistemine bağlı enfeksiyonlar da risk faktörleri arasındadır. Herhangi bir zihinsel geriliğe bağlı olmayan ÖÖB, zeka düzeyi normal ve normalin üstünde olan çocuklarda görülür.
ÖÖB okul öncesi belirtileri:
- Konuşmada gecikme, alıcı dil ve ifade edici dilde güçlük
- Zayıf koordanisyon ve motor beceri, oturma,yürüme,makas kullanmayı öğrenmede gecikme,(sonrasında harf ve sayıları yazmada güçlük)
- Zayıf bellek, günlük rutinleri unutma (Her gün yaptığı aktiviteleri hatırlamada, uzun yönergeleri alma ve uygulamada güçlük),
- Sosyalleşmede gecikme, yaşıtlarıyla ilişkide zorluklar
ÖÖB Okul Çağı Belirtileri
- Ses almada,harfleri,sayıları öğrenmede güçlük,sürekli gördüğü kelimeleri bakarak tanımada ve sonrasında okuduğunu anlamada zorluk
- Harf ve sayıları tanıma ve doğru yazmada güçlük, daha sonra heceleme ve dilbilgisinde zorlanma
- Matematik becerilerde ve işlemlerde zorluk
- Hatırlama becerilerinde güçlük
- Organize olmada güçlük (defterlerini, fotokopi kağıtlarını ya da kavramları düzenleme)
- Sözel yönergeleri iyi anlayamama, kendini sözel olarak ifade etmede yetersizlik
(Bazen ÖÖB kendini ilkokulun ortasına kadar göstermeyebilir, sorumluluklar ve derslerin karmaşıklığı arttıkça kendini göstermeye başlar) - Materyalleri kaybetme ya da unutma, ödevini yapmış olduğu halde öğretmenine getirmeyi unutma
- Yazılı olarak ya da toplum içinde düşüncelerini organize etmede güçlük
Eğer bu ipuçlarını çocuklarınızda gözlemliyorsanız mutlaka konuyu bilen bir uzmana başvurunuz.Çocuğunuzun değerlendirilmesinde;
- Potansiyeline bakılması,IQ testinin yapılması
- Okuma,yazma ve matematik alanlarını ölçen bataryanın uygulanması
- İşlemleme süreçlerini değerlendiren psikometrik değerlendirmenin yapılması (kodlama,depolama,geri çağırma,görsel ve işitsel algı /bellek, dikkat vb.) önemlidir.
Eğer sonuçlar ve gözlemler çocuğunuzda disleksi olabileceğini gösteriyorsa (psikiyatrik inceleme de önerilir) en kısa zamanda eğitsel terapi dediğimiz çocukla birebir çalışılan eğitimi almaya başlaması potansiyeli doğrultusunda performans göstermesine yardımcı olacak ve ÖÖB ile başa çıkmayı öğrenmesi için hızlı yardım sağlayacaktır.
Kaynak: How do you know if your child might have a Learning Disability? (Larry B. Silver,M.D.2002).